Wat kan of mag je doen tijdens een verhoor bij de politie, de onderzoeksrechter, de fiscus…? Waar moet je op letten? Wat mag de ondervrager doen? Ik geef je hier geen tips en tricks om de ondervrager te slim af te zijn maar enkele praktische wenken die je kunnen helpen om je verhaal correct te verwoorden.
Keep calm
Als je wordt uitgenodigd voor een verhoor moet je op voorhand weten waarover het gaat. Bereid je daarop voor en zet alles op een rijtje. Je kan dat schriftelijk doen, maar weet dat elk document dat je bij je hebt in beslag kan worden genomen om bij het dossier te voegen.
Denk dus goed na wat je zal zeggen. Alles wat je zegt tijdens het verhoor kan later als bewijs in rechte gebruikt worden. Dus ook wat je eventueel ‘in de wandelgangen’ tegen een vriendelijke rechercheur vertelt.
Blijf ten allen tijde kalm en beleefd. Antwoord nauwkeurig en precies op de gestelde vragen. Vermijd om af te dwalen naar punten waarover je niets wordt gevraagd tenzij het je noodzakelijk lijkt om de feiten in de juiste context te plaatsen.
Wat zijn mijn rechten?
Je hebt in de regel het recht om vooraf een advocaat te raadplegen. Je kunt je in elk geval altijd laten bijstaan door een advocaat tijdens het verhoor. Weet wel dat jij zelf de verklaring zal moeten afleggen. Je advocaat mag niet in jouw plaats antwoorden.
Wanneer je onmogelijk aanwezig kunt zijn op het tijdstip waarop je wordt uitgenodigd, heb je het recht om uitstel te vragen.
Als je iets niet weet, zeg dat dan gewoon. Vind zeker niets uit. Sommige mensen zijn geneigd om een gezag figuur zoals een politieagent in uniform ter wille te zijn en antwoorden te geven die van hen kennelijk worden verwacht.
Laat je niet overtuigen door de ondervrager om bepaalde verklaringen af te leggen onder het mom dat je situatie in het onderzoek hopeloos zou zijn. Laat je geen zaken inpraten.
Je kunt je altijd beroepen op je zwijgrecht. Niemand kan worden verplicht om zichzelf te beschuldigen. Ik wil je niet op ideeën brengen, maar het is zelfs toegestaan om te liegen. Voor het uiten van een leugen op zich kan je nadien niet gestraft worden. Of de strafrechter nadien je leugens zal smaken, is een andere vraag..
Als je vindt dat het verhoor niet de weergave vormt van wat je hebt verklaard, dan kan je niet verplicht worden om het te ondertekenen. Je kan ook vragen dat alles wat je zegt woordelijk op papier gezet wordt. In de praktijk is het evenwel makkelijker om de ondervrager je gesprek te laten samenvatten. Luister dan goed en verbeter indien nodig.
Een overzicht van je rechten vind je in het document dat je zal ontvangen samen met de uitnodiging tot het verhoor.
Wat mag de ondervrager niet doen?
Een ondervrager weet dat hij geen al te suggestieve vragen mag stellen. Vragen waarin het antwoord of een bepaalde stellingname vervat zit (type “Was het een blauwe auto waarmee die man reed?” of “Wie was allemaal aanwezig bij de bespreking over de frauduleuze handelingen?”) zijn niet toegestaan.
Uiteraard mag je niet onder druk worden gezet om bepaalde verklaringen af te leggen. Elke vorm van bedreiging of geweld, mondeling of fysiek, is uit den boze. Dat kan dreigen zijn met een vrijheidsberoving of met het arresteren van familieleden als je niet zou bekennen. Het kan ook subtieler zoals de verhoorde verkeerdelijk doen geloven dat men bewijs tegen hem heeft.
Als je dit merkt, meld dit dan zeker in je verklaring.
Tips
Bespreek de zaak vooraf met een advocaat. Ben je bang of word je al kregelig bij het zien van een uniform, vraag dan aan je advocaat om je te vergezellen tijdens het verhoor.
Je hebt het recht om te vragen dat bepaalde onderzoekdaden worden verricht. Zo kan je vragen om nog een andere persoon te verhoren. Zorg dat je vraag expliciet wordt opgenomen in je verhoor.
Lees na het verhoor het proces-verbaal goed na en vraag indien nodig om daaraan een corrigerende aanvulling aan te brengen. Vraag ook altijd om onmiddellijk een kopie te krijgen van je verhoor. Je advocaat zal je er dankbaar voor zijn. Als je dit niet hebt gevraagd, is het immers wachten tot aan het eind van het onderzoek vooraleer je inzage krijgt in het strafdossier.
Boekentip : Ik word verhoord. Wat nu?, Wolters Kluwer, 2015, 140 p.
Vragen?
Heb je vragen na het lezen van deze tekst? Wil je bijstand in een geschil rond familierecht? Neem dan contact op voor een afspraak. Voor de prijs van 125 euro krijg je tijdens een gesprek van 1u (fysiek op kantoor of online) een eerste raad waar je eventueel zelf verder mee aan de slag kunt. Het gesprek is verder volledig vrijblijvend.
Eveline Van Hoecke
Familierecht advocaat – Erkend bemiddelaar in familiale zaken – Erkend collaboratief advocaat – Counseler
Schouwburgplaats 1 – 9990 Maldegem
T 050 71 09 32 – F 050 71 09 33 – BTW BE 0852 108 475
vanhoecke-advocaat.be