Hoe zit het precies met het pensioen na echtscheiding? Heb ik recht op een deel van het pensioen van mijn vroegere partner? Een vraag die vooral niet onbelangrijk is wanneer je als ouder enkele jaren minder hebt gewerkt om te zorgen voor de kinderen. In deze blog een poging tot overzicht in een wirwar van regels.
Werknemer, zelfstandige of ambtenaar?
Alleen in de regeling voor werknemers en zelfstandigen bestaat zo iets als recht op pensioen van de gescheiden echtgenoot. Voor mensen die onder het ambtenarenstelsel gewerkt hebben, bestaat dit niet.
Wie gescheiden is van iemand die werknemer of zelfstandige was, heeft recht op een pensioen als alleenstaande dat berekend is op basis van de pensioenrechten (op basis van diens gewerkte jaren) van de ex-echtgenoot.
Concreet heb je als gescheiden echtgenoot recht op de helft van het tijdens de huwelijksjaren opgebouwde gezinspensioen. Aangenaam is ook dat je ex hiervoor niet hoeft in te boeten, die houdt gewoon zijn eigen pensioen als alleenstaande. Weet wel dat je zelf niet opnieuw mag getrouwd zijn om een pensioen als gescheiden echtgenoot te ontvangen. Samenwonen mag wel.
Ik merk ook op dat deze regeling enkel geldt voor ex-partners die gehuwd waren. Voor feitelijk of wettelijke samenwoners is dit niet zo.
Gehuwd maar toch gescheiden
Als je gehuwd blijft maar elk officieel een ander adres hebt, dan zal het pensioen dat op dat moment wordt uitbetaald automatisch worden verdeeld onder jullie twee.
Als je al gepensioneerd bent en je huwelijkspartner vertrekt en wijzigt zijn of haar adres, moet je hier dus rekening mee houden. Zeker als die ex partner aan de rechter een persoonlijke onderhoudsbijdrage vraagt. De aanpassing van het pensioen kan soms wat op zich laten wachten. En dan is het pijnlijk als de rechter je een onderhoudsbijdrage heeft opgelegd die geen rekening houdt met de pensioenaanpassing.
Let ook op tijdens de echtscheidingsprocedure
Je mag dan wel netjes de inboedel en het geld verdelen, vergeet niet om ook even na te gaan hoe het later zit met je pensioen. Via MyPension kun je nagaan welke rechten je hebt opgebouwd en welk pensioen je normaal gezien later zult krijgen.
Als jouw rechten sterk verschillen met die van je ex-partner, bijvoorbeeld omdat die ambtenaar was, dan kun je onderhandelen over het bekomen van een persoonlijke onderhoudsbijdrage. Als dit onderling niet lukt, dan kun je dit vragen aan de familierechter die rekening zal houden met de inkomsten en kostensituatie van elk van de voormalige partners.
Vergeet niet om ook het bedrag van het pensioen opgebouwd via het werk (de zogenaamde ‘tweede pijler’) of het zelf gespaarde pensioen (de ‘derde pijler’) te verdelen. Met andere woorden, als je zelf thuis bleef voor de kinderen en je partner via zijn werk een mooie som heeft opgespaard via een groepsverzekering van het werk, dan moet de waarde daarvan op moment van de scheiding worden geraamd én moet dit bedrag ook worden verdeeld.
Over de groepsverzekeringen via het werk bestaat nog discussie en ook de nieuwe wet op het huwelijksvermogen heeft dit nog niet uitgeklaard. Maar in de regel wordt aangenomen dat ook dit tijdens het huwelijk opgebouwde kapitaal moet worden verdeeld.
En wat na het overlijden?
Na het overlijden van je ex-huwelijkspartner kan je een overlevingspensioen aanvragen. Het idee daarachter is dat het onderhoudsgeld wegvalt met het overlijden. Maar ook als je nooit onderhoudsgeld vroeg kun je zo’n overlevingspensioen nog aanvragen.
Ook in de regeling voor ambtenaren is het mogelijk om aanspraak te maken op een overlevingspensioen van je ex. Er zijn wel een aantal voorwaarden.
Hou er rekening mee dat de aanvraag moet gebeuren ten laatste binnen het jaar na het overlijden. Als je ex intussen weer gehuwd was, dat wordt het bedrag dat je ontvangt als overlevingspensioen afgetrokken van het overlevingspensioen van die persoon.
Vragen?
Heb je vragen na het lezen van deze tekst? Wil je bijstand in een geschil rond familierecht? Neem dan contact op voor een afspraak. Voor de prijs van 125 euro krijg je tijdens een gesprek van 1u (fysiek op kantoor of online) een eerste raad waar je eventueel zelf verder mee aan de slag kunt. Het gesprek is verder volledig vrijblijvend.
Eveline Van Hoecke
Familierecht advocaat – Erkend bemiddelaar in familiale zaken – Erkend collaboratief advocaat – Counseler
Schouwburgplaats 1 – 9990 Maldegem
T 050 71 09 32 – F 050 71 09 33 – BTW BE 0852 108 475
vanhoecke-advocaat.be