Steeds meer koppels wonen samen zonder dat ze gehuwd zijn. Daar kunnen verschillende redenen voor zijn. Omdat ze zich nog niet willen binden, omdat één van hen nog gehuwd is, omdat ze reeds een huwelijk met kinderen achter de rug hebben en ze later erfenisproblemen vrezen, …
Op zich is dat uiteraard geen probleem. Wat velen echter niet beseffen op dat moment is dat de wet zeer uitgebreid regelt wat en hoe er moet worden verdeeld bij een echtscheiding en dus na een huwelijk, maar bijna niets wanneer men zonder huwelijk samen leefde. Alleen voor wettelijk samenwoners bevat de wet enkele beperkte regels.
Informeer en maak vooraf afspraken
Ik heb het tot vervelens toe al geschreven. Ook hier is het vooral van belang om je vooraf te informeren en afspraken met je partner duidelijk op papier te zetten. Zo voorkom je discussies achteraf.
In de nasleep van een relatiecrisis wordt vaak ook met scherp geschoten door het terugeisen van geld voor investeringen of bijdragen in het huishouden die men deed. Vaak heb je daar in volle verliefdheid niet bij stil gestaan en beschik je achteraf niet meer over voldoende bewijzen. Het is ook mogelijk dat je dan pas beseft dat facturen, inschrijving van de auto en dergelijke systematisch op naam van de andere partner gebeurde. Of nog erger dat jij betalingen cash hebt verricht en je partner via overschrijving…
Moraal van het verhaal is weer om vooraf eens aan tafel te zitten en samen of alleen professioneel advies in te winnen. Zo weet je vooraf waar je aan toe bent en kan je problemen voorkomen.
Feitelijk samenwonen
Wanneer je samen woont op hetzelfde adres maar verder niets doet dan zegt men dat je ‘feitelijk samenwoont’. Over deze vorm van samenwonen zegt onze wet eigenlijk niets. Als het tot een relatiebreuk komt, moeten we zoeken in de algemene bepalingen van ons burgerlijk wetboek om te kijken hoe wat je samen hebt opgebouwd terug moet worden verdeeld.
Concreet betekent dit dat je bij een verdeling zal moeten kunnen bewijzen welke goederen effectief jouw eigendom zijn. Hiervoor bestaan in onze wet momenteel strenge regels. Deze zullen binnenkort worden versoepeld, maar daarover later meer. De goederen waarvan geen van de partijen de exclusieve eigendom kan bewijzen worden geacht een onverdeeldheid te zijn die elk voor de helft toebehoort.
Vette kluif voor advocaten
Nog moeilijker wordt het wanneer één van de partners minder is gaan werken om het huishouden te doen en voor de kinderen te zorgen. Terwijl de ene thuis aan het werk was, kon de andere partner carrière uitbouwen en eigen inkomsten verwerven. Het gebeurt ook vaak dat het inkomen van de ene wordt gebruikt om boodschappen te doen en nutsvoorzieningen te betalen, terwijl het inkomen van de andere wordt gebruikt om te investeren in zijn al dan niet eigen woning.
Het zijn situaties waar advocaten vaak een vette kluif aan hebben omdat er via de rechtbank beroep moet worden gedaan op juridische constructies waarvan het op voorhand veelal niet zeker is hoe de rechter ze zal beoordelen.
Uiteraard kan je ook hier beroep doen op bemiddeling. Maar veel beter is het uiteraard om vooraf te weten waar je staat.
Alvast enkele tips
Alle gezamenlijke aankopen betaal je best via een gemeenschappelijke rekening. Laat bij grote aankopen de factuur op naam van jezelf én je partner schrijven. Indien je daarentegen wenst dat je enige eigenaar bent van een aankoop, zorg dan dat je de prijs betaalt via je persoonlijke rekening en dat de factuur op jouw naam alleen staat.
Bij het begin van het samenwonen maak je best een lijst op van alle goederen die je al bezat van voordien. Laat dit document ondertekenen door je partner. Als je helemaal op zeker wil spelen, dan laat je die lijst registreren bij het registratiekantoor.
En wat bij wettelijk samenwonen?
De wet voorziet voor wettelijke samenwoners wel enkele basisregels. Zo moeten wettelijk samenwonende partners elk volgens hun eigen inkomsten evenredig bijdragen in de lasten van het samenwonen. Ook dat lijdt achteraf vaak tot oeverloze discussies… Verder zegt de wet dat wettelijk samenwoners elk voor het gehele bedrag moeten instaan voor de schulden gemaakt ten behoeve van het samenleven of voor de opvoeding van de kinderen die in de gezinswoning wonen.
Wat het vermogen betreft, stelt de wet hier uitdrukkelijk dat de goederen waarvan je het persoonlijk bezit kunt bewijzen tot je eigen vermogen behoren. Ook eigen zijn de opbrengsten uit deze eigen goederen (bijvoorbeeld huur) en de beroeps- of vervangingsinkomsten. De goederen waarvan geen van beide samenwonenden de eigendom kan bewijzen en de opbrengsten daarvan behoren ook hier tot het onverdeelde bezit.
Elke situatie is anders
Deze tekst bevat maar enkele hoofdlijnen van de financiële gevolgen van het samen leven zonder huwelijk. Het is natuurlijk niet mogelijk om alle mogelijkheden in een tekst te gieten. Er zijn duizend en één zaken waar ik op moet letten en rekening mee moet houden wanneer ik advies verleen.
Elk koppel en elk geval is anders. Kom vrijblijvend eens langs voor een babbel en een kop koffie 🙂
Vragen?
Heb je vragen na het lezen van deze tekst? Wil je bijstand in een geschil rond familierecht? Neem dan contact op voor een afspraak. Voor de prijs van 125 euro krijg je tijdens een gesprek van 1u (fysiek op kantoor of online) een eerste raad waar je eventueel zelf verder mee aan de slag kunt. Het gesprek is verder volledig vrijblijvend.
Eveline Van Hoecke
Familierecht advocaat – Erkend bemiddelaar in familiale zaken – Erkend collaboratief advocaat – Counseler
Schouwburgplaats 1 – 9990 Maldegem
T 050 71 09 32 – F 050 71 09 33 – BTW BE 0852 108 475
vanhoecke-advocaat.be