Terwijl ouderverstoting de nadruk lijkt te leggen op een verstotende ouder of op een gerichte actie en de verantwoordelijkheid van het kind, lijkt oudervervreemding of contactbreuk dan weer afbreuk te doen aan de ernst van het probleem.
Wat is het eigenlijk?
Ouderverstoting is een vertaling van ‘Parental Alienation’ of ‘Parental Alienation Syndrome’ (PAS). Het was Amerikaanse kinderpsychiater Richard Gardner die in de jaren ’80 het probleem onder de aandacht bracht. Verstoting doet zich voor wanneer een kind vijandigheid vertoont ten aanzien van één van zijn ouders in de nasleep van een scheiding.
We spreken over ouderverstoting als er geen specifieke redenen zijn voor het kind om één van zijn ouders af te wijzen. Dit is dus niet het geval wanneer er bijvoorbeeld sprake zou zijn van misbruik door die ouder. Dan hebben we het over een andere problematiek.
Wees er vroeg bij
Het is zeer belangrijk om zo vroeg mogelijk in te grijpen. Hoe langer het duurt vooraleer er wordt ingegrepen, hoe moeilijker het wordt om het contact te herstellen.
En laat wat snelheid betreft nu net het schoentje wringen bij onze gerechtelijke organisatie. Blijf daarom niet bij de pakken zitten en maak het probleem van bij aanvang bespreekbaar. Ga aan tafel zitten, eventueel samen met een bemiddelaar. Vanaf een bepaalde leeftijd kan je kind hier ook in worden betrokken.
Als dat niet lukt, leg dan de zaak zo vlug mogelijk voor aan de familierechter. Die kan ook het kind horen en een contactherstel bevorderen of zo nodig opleggen. De rechter kan ook begeleiding opleggen door een therapeut.
Wat is er aan de hand?
Bemiddeling is waardevol omdat daarbij de onderliggende redenen aan bod kunnen komen. Een kind wijst niet zomaar een ouder af.
We gaan er van uit dat er heel wat zaken spelen en op elkaar inwerken. Er is in de regel niet één schuldige of één oorzaak bij het ontstaan van ouderverstoting. De reacties van de ouders op de scheiding, het karakter van het kind, de soms passieve houding van de verstoten ouder, de omgeving, andere kinderen van het nieuw samengestelde gezin, de aanpak van advocaten in een procedure, … Ze kunnen allemaal een rol spelen.
Uit onderzoek blijkt dat ontrouw of een hoog conflict scheiding vaak een trigger zijn bij het ontstaan van de onwil van een kind om nog contact te hebben met één van de ouders. Hoe hoger het conflict gehalte van de scheiding, hoe meer kans dat het kind als beschermingsstrategie ervoor kiest om het contact met één van de ouders te verbreken.
En de kinderen?
Op basis van anonieme chat-gesprekken die jongeren met hulplijn Awel (www.awel.be) voeren werd onderzoek gedaan naar de beleving van kinderen bij de scheiding van hun ouders.
Kinderen geven daarbij onder meer aan dat ze rust willen. Dat ze niet willen kiezen maar nood hebben aan ademruimte. Vaak weten ze het zelf niet meer en vluchten ze letterlijk van het conflict weg. Ze horen voortdurend tegenstijdige verhalen over de vermeende waarheid. Dat zorgt voor innerlijke verwarring.
Veel jongvolwassenen die verwikkeld zaten in een hoog conflict scheiding of jaren geen contact hadden met een ouder hebben het moeilijk om in het leven keuzes te maken of posities in te nemen. Velen kampen met een gevoel van machteloosheid, van er alleen voor staan.
Wie meer wil weten over dit onderwerp kan terecht bij de vzw Steunpunt Ouderverstoting.
Vragen?
Heb je vragen na het lezen van deze tekst? Wil je bijstand in een geschil rond familierecht? Neem dan contact op voor een afspraak. Voor de prijs van 125 euro krijg je tijdens een gesprek van 1u (fysiek op kantoor of online) een eerste raad waar je eventueel zelf verder mee aan de slag kunt. Het gesprek is verder volledig vrijblijvend.
Eveline Van Hoecke
Familierecht advocaat – Erkend bemiddelaar in familiale zaken – Erkend collaboratief advocaat – Counseler
Schouwburgplaats 1 – 9990 Maldegem
T 050 71 09 32 – F 050 71 09 33 – BTW BE 0852 108 475
vanhoecke-advocaat.be