Eén op de drie huwelijken strandt. De helft van de huwelijken die vandaag worden gesloten, wordt ontbonden binnen tien jaar. Te veel echtscheidingen eindigen in een jarenlang moddergevecht onder ex-geliefden. In het boek waarnaar ik kort geleden in een post verwees (Blijven staan ondanks de storm. Handvatten voor ouders in een hoog conflictscheiding van Vanessa Maes en Christel Cornelis), las ik volgende quote : “Dan zijn ze zo bezig met zichzelf en met elkaar, als kleine kinderen en dan voelt het alsof ik geen ouders meer heb (Een jongen over zijn ouders)”. Pijnlijk.
Hoe komt dit en waarom monden nog zo veel echtscheidingen uit in een uitputtende en dure juridische strijd?
Wetgever is machteloos
Volgens een artikel in Knack deze week is het aantal conflictscheidingen nu nog even groot als vóór de invoering van de schuldloze echtscheiding in 2007. Sedert deze wet dien je geen schuld meer aan te tonen bij je ex-partner om een echtscheiding te vragen. De rechter zal je echtscheiding altijd uitspreken. Als je nog samenwoont of nog niet lang genoeg feitelijk gescheiden leeft, zal er eerst enkel uitspraak worden gedaan over de kinderen, het huis, de afbetalingen en dergelijke meer en pas na verloop van tijd een echtscheidingsvonnis worden uitgesproken. Dit vonnis legt de schuld dan niet meer bij de ene of de andere ex echtgenoot.
Maar waarom wordt vandaag de dag dan nog altijd zo fel gevochten? Het antwoord zit hem deels in het feit dat de schuldvraag wel nog speelt indien er persoonlijk onderhoudsgeld wordt gevraagd. Onderhoudsgeld dus voor de partner zelf. De wet voorziet immers in een mogelijkheid voor de rechter om deze vraag tot het bekomen van een onderhoudsbijdrage af te wijzen indien de betrokken partner zelf de oorzaak vormde van de scheiding. Bijvoorbeeld omdat die overspel pleegde. En dat moet dan bewezen worden.
Een ander en zeer belangrijk aspect is dat er vaak fel gevochten wordt over de kinderen. Dat heeft de wetgever nog niet kunnen verhinderen.
Laat je niet doen is zelden een goed advies
Kaat Schaubroeck, auteur van het boek Gelukkig gescheiden, merkt op dat het risico op een vechtscheiding toeneemt zodra er kinderen bij betrokken zijn. Ik kan dat vanuit mijn praktijk alleen maar beamen. Je zou nochtans verwachten dat volwassen mensen het conflict proberen te vermijden als ze kinderen hebben. Maar in feite doen deze ouders net heel hard hun best om het goed te doen voor hun kinderen. Een scheidende ouder voelt zich vaak schuldig ten aanzien van de kinderen.
Er zijn zoveel factoren die spelen op zo’n moment en niet in het minst de relatiebreuk zelf. De emoties nemen het over, de draaikolk van het conflict zuigt de partijen mee in een strijd waar niemand nog het eind van kent. Geen van beide ouders voelt zich nog gehoord of begrepen, laat staan erkend in zijn of haar zorg voor het kind.
Het ouderschap dreigt een wedstrijd te worden, een strijd om de titel van ‘beste ouder’. De tekortkomingen van de andere ouder worden uitvergroot en ingezet in de strijd.
Wat als praten niet meer lukt?
Elke bemiddelaar weet dat eens een zaak voor de rechtbank komt, bemiddelen zeer moeilijk wordt. Van zodra een procedure start worden er diepe wonden gemaakt. En die veeg je nadien niet zomaar weg.
Als je er als ouders onderling even niet meer aan uit geraakt, is het beter om het gesprek onderling even te stoppen. Anders dreig je in een spiraal terecht te komen waarbij de verwijten steeds scherper worden en de kwetsuren des te harder. En eens een gerechtelijke procedure gestart wordt, is meestal het hek van de dam.
Las indien mogelijk een afkoelfase in. Bespreek een mogelijke regeling verder in bijzijn van een derde die neutraal is voor jullie beiden. Dat kan bijvoorbeeld de huisarts zijn of een bemiddelaar. Eén van de grote verschillen tussen het voeren van een procedure voor de rechtbank en bemiddeling is dat bij dit laatste veel meer aandacht kan worden verleend aan wat er onderhuids speelt.
Elk kan rustig zijn verhaal doen. Mits respect voor de ander kunnen gevoelens, angsten en frustraties worden geventileerd. Bij de rechter is daar geen tijd voor. Als bemiddelaar merk ik dat hun kunnen uiten van opgekropte woede en ergernis in een eerste gesprek vaak de stop uit de fles kan trekken om nadien praktische zaken bespreekbaar te maken. Maar het moet er echt vaak eerst eens uit.
Boekentip
Ik sluit graag af met een boekentip. Boeken bieden troost en herkenning. Je merkt dat je niet de enige bent in je situatie en vindt er veelal een hoop praktische tips en informatie. Ik had het hierboven over het boek van Kaat Schaubroeck Gelukkig gescheiden.
Dit boek helpt je de pijn te verwerken en het conflict te vermijden. Kaat Schaubroeck werkte samen met vijf experts om je inzicht te geven in alle aspecten van een scheiding: emotioneel, juridisch en notarieel. Je krijgt een antwoord op vragen als hoe vertel je dat je weg wilt, hoe maak je afspraken over de kinderen, wat doet een bemiddelaar precies, wat zijn je rechten en plichten als je niet getrouwd bent, enz.
Meer boekentips vind je via de blogpagina. Selecteer op Boekentips.
Vragen?
Heb je vragen na het lezen van deze tekst? Wil je bijstand in een geschil rond familierecht? Neem dan contact op voor een afspraak. Voor de prijs van 125 euro krijg je tijdens een gesprek van 1u (fysiek op kantoor of online) een eerste raad waar je eventueel zelf verder mee aan de slag kunt. Het gesprek is verder volledig vrijblijvend.
Eveline Van Hoecke
Familierecht advocaat – Erkend bemiddelaar in familiale zaken – Erkend collaboratief advocaat – Counseler
Schouwburgplaats 1 – 9990 Maldegem
T 050 71 09 32 – F 050 71 09 33 – BTW BE 0852 108 475
vanhoecke-advocaat.be